لتهاب لگن یکی از شایع ترین عفونت هایی است که هر ساله هزاران زن به آن مبتلا می شوند. این عفونت به علت شیوع زیاد و عوارض خطرناکی که دارد از مهم ترین بیماری های زنان محسوب می شود.

بیماری التهابی لگن PID (Peivic Inflammatory Disease) یا همان عفونت رحم، لوله های رحمی و یا تخمدان ها است که باعث از هم گسیختگی و تخریب بافت های نزدیک به هم می شود. این بیماری مخفی توسط ویروس ها، قارچ ها، انگل ها و اغلب عفونت های باکتریایی به وجود می آید که از قسمت های تحتانی به رحم و لوله های رحمی صعود می کند. البته راه های دیگری نیز برای انتقال بیماری مانند ابتلا به عفونت پس از زایمان یا بعد از سقط جنین، انتقال بیماری از طریق خون و . . . وجود دارد.

عفونت لگنی می تواند توسط انواع مختلفی از باکتری ها بروز کند، اما اغلب موارد کلامیدیا و گنوره عامل آن است که هر کدام علائم متفاوتی دارند.

دکتر مشفقی، متخصص زنان و استاد دانشگاه، علائمی که باعث مراجعه بیمار به پزشک می شود را ترشحات، سوزش و خارش، تب، دردهای زیر شکم و درد کمر بیان می کند و می گوید: گاهی اوقات درد و تب بیمار آنقدر زیاد می شود که او را با احتمال آپاندیسیت و یا کیست تخمدان بستری می کنند، اما در برخی موارد عفونت های کلامیدیایی فقط درد مختصر زیر شکم را به وجود می آورند که باعث می شود، مریض نزد پزشک مراجعه نکند. بنابراین عفونت های خفیف خطرناک تر هستند و اگر درمان نشوند در دراز مدت باعث ایجاد عوارضی مانند چسبندگی های رحمی و به دنبال آن نازایی می شوند، در حالی که اگر علائم عفونت های لگنی آشکار باشد و ترشحات عفونی و دردهای بیشتری تولید کند، زنان نیز سریع تر به پزشک مراجعه می کنند و تحت درمان قرار می گیرند.

وی همچنین یکی از مواردی را که باعث نازایی زنان می شود عفونت های لگنی به دلیل ابتلای زنان به سل دستگاه تناسلی می داند و می گوید: هنوز عفونت دستگاه تناسلی همراه با سل وجود دارد که باعث چسبندگی رحم و از بین بردن لایه های داخلی آن و در نهایت قطع قاعدگی و نازایی می شود.

● کلامیدیا

کلامیدیا یکی از مهم ترین عفونت های منتقل شده در جهان است و یکی از دلایل عفونت لگنی محسوب می شود که در زنان زیر ۲۵ سال بیشتر شایع است. نوع خفیف این عفونت می تواند ماه ها و سال ها بدون این که علائمی داشته باشد در بدن زنان و مردان زندگی کند، اما این بدان معنی نیست که عفونت را می توان جدی نگرفت، بلکه علائم آن خفیف است، در حالی که عوارض آن خطرناک است زیرا ۴۰ درصد از زنان با عفونت کلامیدیایی خفیف در نهایت دچار عوارض خطرناکی می شوند اما کلامیدیا علائم واضحی را هم به وجود می آورد که شامل درد یا احساس سوزش هنگام دفع ادرار، ترشح فراوان، خونریزی نامرتب و تهوع و استفراغ است.

● گنوره

گنوره نیز اغلب در افراد جوان و زیر ۲۵ سال دیده می شود، اما احتمال ابتلا در افراد ۳۵ تا ۴۴ ساله نیز افزایش یافته است و علائم آن شامل ترشحات زرد یا سبز رنگ، درد یا سوزش هنگام دفع ادرار، تب، درد ناگهانی قسمت پائین شکم، تهوع و استفراغ، سرگیجه و احساس فشار یا تورم در قسمت پائین شکم است.

● عفونت بدون علامت و پیامد حاملگی

عفونت های لگنی می تواند عوارض نامطلوبی را در دوران حاملگی بر مادر و جنین برجای بگذارد.

دکتر لیلا محمدی متخصص زنان و زایمان، در این خصوص می گوید:

ـ کلامیدیا در زنان حامله نیز شایع است و در صورتی که درمان نشود، می تواند به بافت های دیگر لگن نیز صدمه بزند. اکثر زنان بارداری که به این نوع عفونت دچار هستند، علامتی ندارند، اما برخی دیگر دچار علائم سوزش و تکرر ادرار می شوند. همچنین عفونت درمان نشده، خطر زایمان زودرس، پارگی زودرس کیسه آمینیون و مرگ جنین را افزایش می دهد. یکی دیگر از پیامدهای ابتلا به کلامیدیا در بارداری، عفونت رحمی بعد از زایمان است که در این صورت زنان دو الی سه هفته پس از زایمان با خونریزی، ترشحات، تب و درد قسمت پائین شکم مراجعه می کنند. همچنین در ۳۰ تا ۵۰ درصد از نوزادانی که از زنان آلوده به دنیا می آیند، نوزاد دچار عفونت ریه نیز شده است. عفونت های چشمی نیز یکی از علل بسیار شایع نابینایی در نوزادان به دلیل ابتلای مادر به عفونت های کلامیدیایی است.

دکتر محمودی در مورد عوارض گنوره در بارداری نیز می گوید:

ـ عفونت گنوکوکی ممکن است در هر یک از دوره های سه ماهه حاملگی تأثیر مخربی داشته باشد. سقط عفونی، زایمان زودرس، پارگی پیش از موعد پرده های جنینی و عفونت آن و عفونت پس از زایمان در زنانی که هنگام زایمان به گنوره مبتلا هستند، شیوع بیشتری دارد. همچنین لازم است نوزادانی که از زنان آلوده به دنیا می آیند، بستری شوند و تحت درمان با آنتی بیوتیک قرار گیرند تا از عفونت چشمی پیشگیری شود و در صورتی که هنگام تولد دچار عفونت چشمی باشند، باید از نظر عفونت کل بدن بررسی شوند تا از دیگر عوارض جلوگیری شود.

● سفلیس

سفلیس نیز از جمله عفونت هایی است که باعث التهاب بافت های لگن و درگیری آن می شود و چنانچه زنان قبل از زایمان به آن مبتلا باشند، نوزاد آنها نیز دچار تولد زودرس و یا حتی مرگ می شود زیرا عفونت سفلیس باعث آلوده شدن جفت می شود و از طریق جفت به جنین رسیده و جنین را نیز آلوده می کند.

شیوع

انتشار بیماری های التهابی لگن در سفیدپوستان و آسیایی ها نسبت به جوامع دیگر کمتر است که این اختلاف را می توان به تفاوت آداب و فرهنگ و ملاحظات اخلاقی در جمعیت نسبت داد زیرا یکی از عوامل خطرساز عفونت های لگنی بی بندوباری است. دکتر محمدی از دیگر عوامل خطرزا را سن پائین ازدواج، اعتیاد، وضعیت اجتماعی اقتصادی پائین، مصرف سیگار و فقدان مراقبت های دوران بارداری می داند.

● درمان

درمان عفونت لگنی نیز به آسانی و با کمک مصرف آنتی بیوتیک صورت می گیرد. تأخیر در درمان، منجر به عوارض وخیم شده و تشخیص به موقع و درمان ضروری است. چنانچه این مشکل درمان نشود، عفونت می تواند پیشرفت کند و باعث اختلالاتی در باروری و سلامتی شود.

عفونت در زنانی که درمان نشده اند، می تواند به بافت های دیگر لگن گسترش پیدا کند و به لوله های رحمی و رحم آسیب برساند که در نهایت منجر به چسبندگی لایه های داخلی رحم و انسداد لوله های رحمی می شود و در نتیجه انتقال تخمک از لوله های رحمی به رحم نمی تواند انجام شود و حاملگی به صورت طبیعی رخ نمی دهد. در این مواقع احتمال وقوع حاملگی خارج از رحمی نیز افزایش می یابد زیرا جنین در خارج از رحم و معمولاً در لوله های رحمی رشد می کند. یکی از اتفاقات مهم در این موارد پارگی لوله ها است که در اثر رشد و بزرگ شدن جنین اتفاق می افتد و باعث خونریزی شدید و حتی مرگ مادر می شود.

● پیشگیری

زنان باید با مشاهده علائم ذکر شده برای پیشگیری از خطرات جدی به پزشک مراجعه کنند تا به موقع درمان شوند. بهتر است هر شش ماه یکبار جهت معاینه به پزشک متخصص مراجعه کنند. رعایت بهداشت و دوری از محیط های آلوده لازم است. رفتارهای اجتماعی درست و استفاده از روش های پیشگیری از حاملگی کمک کننده است. در صورت ابتلا به بیماری، دوره درمان خود را کامل کنید و آنتی بیوتیک خود را به موقع و تا آخر ادامه دهید. مصرف مایعات زیاد در طول درمان مفید است.